Ελληνική Αγροτική Ανάπτυξη

Ελληνική Αγροτική Ανάπτυξη

Δευτέρα 9 Απριλίου 2012

Η μάχη της διαφύλαξης σπόρων και καλλιεργειών

Το τέλος της διαφύλαξης σπόρων απο τους αγρότες;

Μια αναφορά για το επίκαιρο θέμα του ζητήματος των πατεντών στους σπόρους και τις επιδίωξεις της παγκόσμιας βιομηχανίας σπόρων. Μέσα απο διεθνείς συνθήκες και πιέσεις μέσω πρακτικών λόμπι, οι μεγάλες σποροπαραγωγικές εταιρείες έχουν ως κύριο σκοπό την αύξηση του κέρδους και τον ελεγχο επι του φυτογενετικού υλικού. Αναγκαζουν έτσι σε πληρωμή δικαιωμάτων για την χρήση των σπόρων απο τους αγρότες και τον ουσιαστικό περιορισμό των δικαιωμάτων τους

Οι πρωταγωνιστές της παγκόσμιας βιομηχανίας σπόρων γκρινιάζουν για τα “παραθυράκια” του σύστηματος προστασίας των φυτικών ποικιλιών, το οποίο αναπτύχθηκε από τους ίδιους στη δεκαετία του 1960 ως εναλλακτική λύση για τις πατέντες. Οι Ευρωπαίοι θέλουν να καταργήσουν το περιορισμένο δικαίωμα που έχουν ακόμα οι αγρότες να φυλάσσουν τους σπόρους τους. Οι Αμερικανοί θέλουν να περιορίσουν τη εξαίρεση που επιτρέπει στους βελτιωτές φυτών να χρησιμοποιούν ελεύθερα και για ερευνητικούς σκοπούς τις εμπορικές ποικιλίες άλλων βελτιωτών φυτών. Και στις δύο περιπτώσεις, αυτό που επιχειρείται είναι να περιορίσουν τον ανταγωνισμό και να πολλαπλασιάσουν τα κέρδη. Βραχυπρόθεσμα, τα θύματα θα είναι οι αγρότες οι οποίοι πιθανότατα θα καταλήξουν να πληρώνουν ένα επιπρόσθετο ποσό 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως σε μεγάλες εταιρείες παραγωγής σπόρων. Αλλά μακροπρόθεσμα όλοι θα βγούμε χαμένοι από τον αυξανόμενο έλεγχο των διατροφικών μας συστημάτων από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Αυτή η έκθεση ιχνηλατεί τις πρόσφατες συζητήσεις που έχουν γίνει στο εσωτερικό της βιομηχανίας σπόρων και διερευνά τι θα συμβεί εάν τα δικαιώματα των δημιουργών φυτικών ποικιλιών εξομοιωθούν πρακτικά με τις πατέντες.

Εισαγωγή
Να μην είναι πλέον δυνατό να φυλάσσονται και να επαναχρησιμοποιούνται σπόροι, ούτε και να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση σε προστατευόμενες ποικιλίες, ούτε καν για βελτίωση φυτών. Με άλλα λόγια, να εξαλειφθούν οι δύο σημαντικές διαφορές μεταξύ των δικαιωμάτων των δημιουργών (βελτιωτών) φυτικών ποικιλιών και των βιομηχανικών πατεντών. Αυτό βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας των επιδιώξεων της βιομηχανίας σπόρων για την αντιμετώπιση της νέας αναθεώρησης της σύμβασης της UPOV (Διεθνής Ένωση για την Προστασία των Νέων Ποικιλιών Φυτών). [1]

Όταν η σύμβαση UPOV τυποποίησε για πρώτη φορά τα δικαιώματα των δημιουργών φυτικών ποικιλιών (PVP) στη δεκαετία του 1960, επρόκειτο ως επί το πλείστον μία αντιγραφή της μορφής της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιδιοκτήτης της ποικιλίας είχε το μονοπώλιο της εμπορικής διάδοσης και της πώλησης των φυτικών ποικιλιών του, αλλά πολύ μικρό έλεγχο πάνω σε άλλες χρήσεις. Οι αγρότες μπορούσαν να αναπαράγουν ελεύθερα τους σπόρους για δική τους χρήση όσες φορές ήθελαν. Άλλοι βελτιωτές φυτών (δημιουργοί νέων ποικιλιών σπόρων) θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιούν ελεύθερα τις προστατευόμενες ποικιλίες για να αναπτύξουν το δικό τους φυτικό υλικό.

Η αναθεώρηση της σύμβασης της UPOV (Διεθνής Ένωση για την Προστασία των Νέων Ποικιλιών Φυτών) που πραγματοποιήθηκε το 1991 άλλαξε ριζικά την κατάσταση αυτή. Χάρη στην επιτυχημένη άσκηση πίεσης από την παγκόσμια βιομηχανία παραγωγής σπόρων, αυτή η αναθεώρηση μετέτρεψε τα δικαιώματα των δημιουργών φυτικών ποικιλιών σε κάτι πολύ παρόμοιο με τις πατέντες. Η αποθήκευση (φύλαξη) και επαναχρησιμοποίηση των προστατευόμενων σπόρων (το επονομαζόμενο “προνόμιο” του γεωργού) επιτρεπόταν πλέον μόνον ως προαιρετική εξαίρεση, επιβλήθηκαν περιορισμοί στη χρήση προστατευόμενων σπόρων για χρήση μετέπειτα αναπαραγωγή (γενετική βελτίωση) φυτών και τα μονοπωλιακά δικαιώματα επεκτάθηκαν έτσι ώστε να συμπεριλάβουν ακόμα και τα μεταποιημένα προϊόντα της συγκομιδής. Αυτή είναι η έκδοση της σύμβασης της UPOV (γνωστή και ως νόμος 1991) που επιβάλλεται επί του παρόντος στις αναπτυσσόμενες χώρες, ως αποτέλεσμα της συμφωνίας του ΠΟΕ για τη συμφωνία για τα εμπορικής φύσεως ζητήματα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. [2]

Ωστόσο, η βιομηχανία σπόρων συνεχίζει να είναι δυσαρεστημένη. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να εντείνει τις πιέσεις της, έτοιμη να δώσει το τελικό χτύπημα στα “παραθυράκια” που υπάρχουν ακόμα στο σύστημα προστασίας των δικαιωμάτων των δημιουργών φυτικών ποικιλιών. Αν το καταφέρει, αυτό θα σημάνει σίγουρα το τέλος του δικαιώματος των αγροτών να φυλάσσουν και την επαναχρησιμοποιούν προστατευόμενους σπόρους που συγκομίζονται από τις δικές τους καλλιέργειες, κατά πάσα πιθανότητα το τέλος του δικαιώματος των υπόλοιπων βελτιωτών φυτών στην ελεύθερη πρόσβαση στο υλικό που προστατεύεται με τα δικαιώματα των δημιουργών, μία χειροτέρευση των συνθηκών προστασίας αυτών των δικαιωμάτων και μακροπρόθεσμα πιο αυστηρούς μηχανισμούς για την εξασφάλιση της εφαρμογής τους και ένα ευρύτερο φάσμα μονοπωλιακών δικαιωμάτων.

Η παρούσα έκθεση του Grain ιχνηλατεί τις πρόσφατες συζητήσεις στο εσωτερικό της βιομηχανίας σπόρων και προσπαθεί να απεικονίσει αυτό που θα συμβεί εάν τα δικαιώματα των παραγωγών νέων ποικιλιών φυτών μετατραπούν σε πατέντες. Θα καταστεί περιττή η UPOV και σταδιακά θα εξαφανιστεί; Όχι απαραίτητα. Η χρήση που κάνει η βιομηχανία σπόρων στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (IPR) είναι πολλαπλή. Θέλει να έχει πολλές επιλογές. Κρίνοντας από τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, αυτό που μας επιφυλάσσει το μέλλον δεν θα είναι η επιλογή του ενός ή του άλλου είδους δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά ο συνδυασμός δύο, τριών ή περισσότερων διαφορετικών στρώσεων νόμιμου μονοπωλίου, η μία πάνω στην άλλη.
Source : http://www.biotechwatch.gr/?q=EndFarmSavedSeeds

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου