Βλαστοκύτταρα και αντιγήρανση

Γράφει ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΛΙΑΚΟΣ, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής ΑΠΘ, πρόεδρος της Τράπεζας Αρχέγονων Κυττάρων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΤΑΚ-ΕΙΕ), www.biohellenika.gr

Η γήρανση του σώματος γίνεται εμφανής στο πρόσωπο, στο σκελετό και στην αύξηση του βάρους. Κατά την ανάπτυξη του σώματος υπάρχει ένα θετικό ισοζύγιο στο μεταβολισμό, με αποτέλεσμα ένα μέρος της ενέργειας που παράγεται να χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη και διατήρηση του σώματος.
Με την πάροδο της ηλικίας η δραστηριότητα των κυττάρων ελαττώνεται, με αποτέλεσμα λιγότερη ενέργεια να είναι διαθέσιμη για τη διατήρηση και ανάπλαση των ιστών. Τα σημεία της γήρανσης γίνονται εμφανή στο πρόσωπο, όπου οι ρυτίδες κυριαρχούν. Οι ρυτίδες είναι αποτέλεσμα της ελαττωμένης δραστηριότητας των ινοβλαστών, οι οποίοι δεν παράγουν σε επαρκείς ποσότητες το κολλαγόνο και την ελαστίνη. Το κολλαγόνο και η ελαστίνη αποτελούν τις σημαντικότερες πρωτεΐνες του δέρματος, ανακυκλώνονται με πολύ αργούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα η φθορά τους να αντικαθίσταται αργά έως καθόλου και το δέρμα, μη βρίσκοντας έδαφος για να σταθεροποιηθεί, αναδιπλώνεται, με αποτέλεσμα τη δημιουργία των ρυτίδων. Τα κύτταρα που παράγουν τις πρωτεΐνες αυτές είναι οι ινοβλάστες, η επιβράδυνση της λειτουργίας των οποίων οδηγεί στην εμφάνιση της γήρανσης του δέρματος. Η μεταφορά και εμφύτευση νεαρών ινοβλαστών στην περιοχή της ρυτίδας θα οδηγήσει στη δραστηριοποίησή τους και στην παραγωγή των φυσιολογικών συστατικών του δέρματος. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι ινοβλάστες να είναι νεαροί και του ίδιου του ατόμου. Η εμφύτευση ξένων ινοβλαστών, ακόμα και ιστοσυμβατών, μακροπρόθεσμα οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή, παραμόρφωση και τελικά απόρριψη. Η μέθοδος του πολλαπλασιασμού στο εργαστήριο και στη συνέχεια της εμφύτευσης δεν έδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, διότι ήδη με τον πολλαπλασιασμό τα κύτταρα μεγαλώνουν ηλικιακά και η αναπλαστική ικανότητά τους ελαττώνεται.

Τα τελευταία χρόνια η χρήση των βλαστοκυττάρων αντικατέστησε με επιτυχία τους ινοβλάστες και έτσι τα βλαστοκύτταρα εμφυτευόμενα στο πρόσωπο έχουν την ικανότητα της παραγωγής των στοιχείων του δέρματος, η απώλεια των οποίων οδηγεί στη γήρανση. Σήμερα η λήψη βλαστοκυττάρων για την αποκατάσταση της φθοράς του δέρματος γίνεται από τον λιπώδη ιστό. Ο λιπώδης ιστός αποτελεί την πλουσιότερη πηγή λήψης βλαστοκυττάρων μεσεγχυματικού τύπου, τα οποία παράγουν τις σημαντικότερες πρωτεΐνες του δέρματος. Η λήψη των βλαστοκυττάρων από τον λιπώδη ιστό γίνεται με λιποαναρρόφηση και η χρήση τους μπορεί να γίνει άμεσα ή να κρυοσυντηρηθούν και να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον. Η χορήγησή τους γίνεται τοπικά στις ρυτίδες και για άμεσο αποτέλεσμα χορηγούνται συγχρόνως με μια ποσότητα λίπους ανάλογα με το βάθος της ρυτίδας που θέλουμε να γεμίσουμε. Ετσι το λίπος δίνει ένα άμεσο αποτέλεσμα γεμίζοντας τη ρυτίδα και τα βλαστοκύτταρα αρχίζουν την παραγωγή των φυσιολογικών συστατικών του δέρματος, τα οποία δίνουν ένα μόνιμο αποτέλεσμα. Το λίπος μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα απορροφάται κι έτσι παραμένει η λειτουργική δραστηριότητα των βλαστοκυττάρων.

Τα μεσεγχυματικά κύτταρα σχηματίζουν το στηρικτικό σύστημα του σώματός μας, αλλά και το σκελετό όλων των οργάνων επάνω στον οποίο στηρίζεται το λειτουργικό μέρος τους. Τα οστά, οι μύες, οι χόνδροι, τα αγγεία και οι τένοντες δημιουργούνται από τα μεσεγχυματικά κύτταρα. Με την πάροδο της ηλικίας η ανανέωση αυτών των οργάνων επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα την έκπτωση της λειτουργίας τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εμφάνιση της οστεοπόρωσης, λόγω αδυναμίας των οστεοκυττάρων να παραγάγουν το σημαντικότερο συστατικό του σκελετού που είναι το κολλαγόνο. Ως αποτέλεσμα, τα ανόργανα άλατα που δίνουν τη σκληρότητα στα οστά μας δεν μπορούν να βρουν το φυσικό τους υπόστρωμα για να εναποτεθούν και γίνονται εύθραυστα.

Η χορήγηση μεσεγχυματικού τύπου βλαστοκυττάρων οδηγεί στον εμπλουτισμό των οργάνων με νεαρά κύτταρα, τα οποία έχουν πλήρη λειτουργική δραστηριότητα, προκαλώντας έτσι μια γενική ανανέωση των ιστών του σώματός μας.

Ολοι οι ιστοί διαθέτουν βλαστοκύτταρα στο υπόστρωμά τους, το απόθεμά τους όμως εξαντλείται με την πάροδο της ηλικίας. Στον ενήλικα τα βλαστοκύτταρα παραμένουν αποθηκευμένα σε συγκεκριμένες θέσεις, εν υπνώσει, και απαιτούνται ειδικές μέθοδοι συλλογής και διαχωρισμού. Ο λιπώδης ιστός διακρίνεται για τον μεγάλο αριθμό των βλαστοκυττάρων που περιέχει. Σε συνδυασμό και με την εύκολη λήψη τους αποτελεί σήμερα την πολυτιμότερη πηγή λήψης βλαστοκυττάρων. Πέρα όμως από την ανανέωση των οργάνων, τα βλαστοκύτταρα επιδρούν στο ανοσοποιητικό μας σύστημα, ασκώντας ρυθμιστική δράση και προστατεύοντάς το από υπερβολικές αντιδράσεις, οι οποίες οδηγούν στην εμφάνιση των αυτοάνοσων παθήσεων. Οι κακώσεις του σώματος, είτε είναι εμφανείς, εξωτερικές είτε εσωτερικές, προκαλούν μεγάλες καταστροφές στα όργανα. Η χορήγηση μεσεγχυματικών κυττάρων οδηγεί σε ταχύτερη αποκατάσταση της λειτουργίας τους. Η χρήση τους ως μεταφορέων φαρμάκων και η κατευθυνόμενη χορήγησή τους σε όργανα αποτελεί μια νέα αποτελεσματική μέθοδο θεραπείας.

Source : enet.gr