Αρχές οργάνωσης της Κοινωνικά Υποστηριζόμενης Γεωργίας

Η λέξη οικονομία, συνειρμικά, φέρνει στο μυαλό των περισσότερων την έννοια του κέρδους.  Τα τελευταία όμως χρόνια και, ελέω της οικονομικής δυσκολίας που αφορά όλο και περισσότερα κοινωνικά στρώματα, η Ελλάδα ανακαλύπτει ένα σχετικά καινούριο πρόσωπο της οικονομίας, την κοινωνική οικονομία ή για να είμαστε πιο ακριβείς, τον τρίτο τομέα της οικονομίας.  Ο τρίτος τομέας της οικονομίας αφορά όλες τις δραστηριότητες που αφ’ ενός δεν προσβλέπουν στη κερδοσκοπία αλλά στη δίκαιη ανταμοιβή για προϊόντα και υπηρεσίες που προορίζονται για την αλληλοϋποστήριξη και αυτο-οργάνωση  των πολιτών και αφ’ ετέρου δεν προσβλέπουν σε κρατική εμπλοκή ή υποστήριξη. Ένας σημαντικός τομέας αυτής της οικονομίας είναι και ο τομέας παραγωγής και διάθεσης τροφίμων, όπως αυτός εκφράζεται από την ανάπτυξη της Κοινωνικά Υποστηριζόμενης Γεωργίας.

«Η Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία  αφορά  την ανάπτυξη  ομάδων  καταναλωτών, οι οποίες  συνεισφέρουν  στον προϋπολογισμό ενός ή περισσοτέρων  αγροκτημάτων  και καθορίζουν το είδος των παραγομένων προϊόντων καθώς και την ποσότητα που θα καλύπτει τις  ετήσιες διατροφικές τους ανάγκες. Το σύστημα έχει πολλές παραλλαγές στο πώς υποστηρίζεται ο προϋπολογισμός των αγροκτημάτων από τους καταναλωτές και το πώς οι παραγωγοί παραδίδουν τα προϊόντα. Έτσι, τα άτομα, οι οικογένειες ή οι ομάδες  υποστηρίζουν τον προϋπολογισμό όλου του αγροκτήματος και παραλαμβάνουν εβδομαδιαία, ότι είναι εποχιακά ώριμο. 

Οι καταναλωτές  οργανώνουν  τα δικά τους σχέδια παραγωγής και κατανάλωσης ,  πολλές μάλιστα φορές οι ίδιοι νοικιάζουν αγροκτήματα  και στη συνέχεια προσλαμβάνουν καλλιεργητές ή ασχολούνται εκ περιτροπής οι ίδιοι με τις απαραίτητες αγροτικές εργασίες. Πολλές ομάδες  έχουν ένα κεντρικό πυρήνα μελών που βοηθά στα διοικητικά τους. Κάποιες απαιτούν και κάποιες το προσφέρουν ως επιλογή στα μέλη, να προσφέρουν εργασία ως μέρος του κόστους του μεριδίου. Τα μέλη της έχουν ενεργή συμμετοχή στην παραγωγή, παρέχοντας ένα είδος άμεσης χρηματοδότησης μέσω του προαγορασμένου μεριδίου και βοηθώντας με τη διανομή παίρνοντας τα δικά τους μερίδια. Πολλές φορές, τα καλλιεργούμενα προϊόντα και οι καλλιεργητικές μέθοδοι συν αποφασίζονται σε συνελεύσεις, χτίζοντας έτσι μία ισχυρή σχέση μεταξύ καταναλωτή και παραγωγού.

Στόχοι:

1.    Εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε μία αγορά τροφίμων που ευνοεί συνήθως τη μεγάλης κλίμακας βιομηχανοποιημένη γεωργία έναντι της τοπικής παραγωγής τροφίμων.

2.    Μείωση της πιθανότητας απώλειας τροφίμων και τους οικονομικούς κινδύνους για τους παραγωγούς.

3.    Βελτίωση της ποιότητας της τροφής όσο και της φροντίδας που δίνεται στη γη, τα φυτά και τα ζώα.

4.    Ένα διαφανή προϋπολογισμό για όλη τη σεζόν, για την παραγωγή συγκεκριμένου ευρέως φάσματος προϊόντων και για προκαθορισμένο αριθμό εβδομάδων τον χρόνο.

5.    Ένα κοινό σύστημα τιμολόγησης, όπου παραγωγοί και καταναλωτές συζητούν και δημοκρατικά αποφασίζουν τις τιμές, βασιζόμενοι στην αποδοχή του προϋπολογισμού

6.    Συμφωνία «μοιρασμένου κινδύνου και κέρδους» π.χ. ότι οι καταναλωτές θα καταναλώνουν  ό,τι οι παραγωγοί καλλιεργούν, ακόμη και με τις ιδιομορφίες της καλλιεργητικής περιόδου.

Τι προσφέρει;

1.    Ο γεωργός εξασφαλίζει εκ των προτέρων το εισόδημά του, μειώνεται το κόστος παραγωγής και οι κίνδυνοι της αγοράς.

2.    Προωθείται η δημιουργία μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

3.    Επιτυγχάνονται για τον καταναλωτή χαμηλότερες και ανταγωνιστικές τιμές σε σύγκριση με τα συμβατικά καλλιεργούμενα προϊόντα, λόγω κυρίως της μείωσης του κόστους μεταφορών και διανομής.

4.    Καταργούνται οι μεσάζοντες και η αισχροκέρδεια ορισμένων εξ αυτών.

5.    Παράγονται καλύτερης ποιότητας προϊόντα, τα οποία τις περισσότερες περιπτώσεις καλλιεργούνται με βάση της αρχές της βιολογικής ή βιοδυναμικής γεωργίας.

6.    Οι καταναλωτές έχουν την ευκαιρία κάποια στιγμή να επισκεφτούν τα αγροκτήματα και τις φάρμες στις οποίες παράγονται τα προϊόντα που προμηθεύονται και να διαπιστώσουν από κοντά τον τρόπο και τις συνθήκες παραγωγής.

7.    Τα προϊόντα είναι πιο φρέσκα καθώς δε χρειάζεται να μεταφερθούν σε μεγάλες αποστάσεις.

8.    Μειώνεται η μόλυνση του περιβάλλοντος από τις μεταφορές.

Οργανωτικά  θέματα :                                                                                                           

  Βασικές προϋποθέσεις για την επιτυχία μιας ομάδας Κοινωνικά Υποστηριζόμενης Γεωργίας  είναι:

1.     Κάποιος που αναλαμβάνει «συντονιστής» φροντίζει να συγκεντρώνει ανθρώπους και οικογένειες από τη γειτονιά και την πόλη του, που τους παρουσιάζει την ιδέα και τους εξηγεί πώς μπορεί να οργανωθεί το εγχείρημα. Ένα πρώτο κοινό που θα δει θετικά την ιδέα του είναι συνήθως άνθρωποι με οικολογικές ευαισθησίες, κοινωνικά υπεύθυνοι και με κριτική προσέγγιση στο οικονομικό σύστημα της αγοράς.

2.     Μαζί οργανώνουν άτυπες συνεδριάσεις για να συζητήσουν τη γενική οργάνωση και την πιθανή γνώση τους για / ή γνωριμία τους με ντόπιους παραγωγούς που θα ενδιαφέρονταν για συνεργασία και θα σέβονται τα κριτήρια της κριτικής  κατανάλωσης και της ηθικής αγοράς.

3.     Στη συνέχεια, συντάσσουν έναν κατάλογο θεμελιωδών αξιών / κριτηρίων για την επιλογή των παραγωγών (να είναι ντόπιοι ή μικροί παραγωγοί, να παράγουν βιολογικά τρόφιμα, να πιστεύουν στο δίκαιο εμπόριο, κ.ά.) και αρχίζουν να επισκέπτονται τους επιλεγμένους παραγωγούς, προκειμένου να τους προτείνουν τη συνεργασία και να δουν κατά πόσο μπορεί να αναπτυχθεί μαζί τους η απαραίτητη σχέση εμπιστοσύνης

4.     Η ομάδα καταρτίζει ετήσιο χρονοδιάγραμμα για την παραγγελία και τη διανομή των προϊόντων που θα επιλέξει να παραγγείλει και αυτό την εξυπηρετεί συχνά και στην επίτευξη καλύτερων τιμών στα αγαθά.

Η Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία θα μπορούσε να αποτελέσει μία καλή λύση για την Ελλάδα του σήμερα, όπου χιλιάδες ελληνικές οικογένειες δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση, την ανεργία και ταυτόχρονα την εξωφρενική αύξηση των τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης. Αντίστοιχα και για τους Έλληνες παραγωγούς είναι μία καλή ευκαιρία να απαγκιστρωθούν από τους χονδρεμπόρους, που αρκετές φορές αγοράζουν τα προϊόντα τους σε εξευτελιστικές τιμές. Είναι καιρός να συνεργαστούμε και να ξαναχτίσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσά μας. 
ΠΗΓΗ