Γιατί ο FAO και η ΕΤΑΑ προωθούν την καταστροφή των αγροτών και της οικογενειακής γεωργίας;
Μείναμε έκπληκτοι και προσβεβλημένοι από ένα άρθρο που συνέγραψε ο Jose Graziano da Silva, Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τη Διατροφή και τη Γεωργία (FAO), και ο Suma Chakrabarti, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη (ΕΤΑΑ), που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Wall Street Journal στις 6 Σεπτεμβρίου 2012. (1)
Σε αυτό το άρθρο, καλούν τις κυβερνήσεις και τους κοινωνικούς φορείς να υιοθετήσουν τον ιδιωτικό τομέα ως «πρωταρχική μηχανή» της αναγκαίας αύξησης της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων.
Παρά το γεγονός ότι τα γραφόμενα από τους δύο επικεφαλής των δύο αυτών διεθνών οργανισμών με επιρροή μιλούν ειδικά για την Ανατολική Ευρώπη, καθώς και τη Βόρεια Αφρική, κάνουν επίσης σαφή έκκληση για μια παγκόσμια αύξηση των επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα και για την αρπαγή γης. Δηλώνοντας ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι δυναμικός και αποτελεσματικός, καλούν τις ιδιωτικές εταιρείες να «διπλασιάσουν τις επενδύσεις τους στην ίδια τη γη, τον εξοπλισμό και τους σπόρους».
Την ίδια στιγμή, οι συγγραφείς αυτού του άρθρου απομακρύνουν τους αγρότες, καθώς και τους πολιτικούς που τους προστατεύουν, με το πρόσχημα ότι αποτελούν βάρος που εμποδίζει την ανάπτυξη της γεωργίας, και για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να αποκλειστούν. Για αυτό το σκοπό, πιέζουν τις κυβερνήσεις να διευκολύνουν την ανάπτυξη των μεγάλων αγρο-τροφικών επιχειρήσεων. Το άρθρο τους δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο μιας διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε από κοινού από τον FAO και την ΕΤΑΑ στην Κωνσταντινούπολη στις 13 Σεπτεμβρίου 2012, ένα γεγονός που περιγράφουν ως το τη μεγαλύτερη και σημαντηκότερη συνάντηση των αγρο-τροφικών επιχειρήσεων και των στελεχών τους που χαράζουν τη πολιτική τους.
Στο άρθρο τους, οι Graziano da Silva και Chakrabarti κάνουν μια σειρά από λοξοδρομημένους ισχυρισμούς που κρύβουν την πραγματικότητα σχετικά με τη γεωργία και τα τρόφιμα.
Παρουσιάζουν τη Ρωσία, την Ουκρανία και το Καζακστάν ως παραδείγματα όπου οι εταιρείες αγρο-τροφίμων «έχουν καταφέρει να μετατρέψουν τις κατεστραμμένες γαίες της δεκαετίας του 1990 (...) για να κάνουν αυτές τις χώρες τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών του παρόντος».
Αλλά δεν αναφέρουν ότι οι επίσημες στατιστικές των τριών χωρών δείχνουν ότι οι μικροί παραγωγοί και οι αγρότες και αγρότισσες είναι πιο παραγωγικοί από ό, τι οι μεγάλες αγρο-τροφικές επιχειρήσεις.
Παρουσιάζουν τη Ρωσία, την Ουκρανία και το Καζακστάν ως παραδείγματα όπου οι εταιρείες αγρο-τροφίμων «έχουν καταφέρει να μετατρέψουν τις κατεστραμμένες γαίες της δεκαετίας του 1990 (...) για να κάνουν αυτές τις χώρες τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών του παρόντος».
Αλλά δεν αναφέρουν ότι οι επίσημες στατιστικές των τριών χωρών δείχνουν ότι οι μικροί παραγωγοί και οι αγρότες και αγρότισσες είναι πιο παραγωγικοί από ό, τι οι μεγάλες αγρο-τροφικές επιχειρήσεις.
Οι μικροί παραγωγοί και οι αγρότες, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, είναι υπεύθυνοι για περισσότερο από το ήμισυ της γεωργικής παραγωγής της Ρωσίας, ενώ καταλαμβάνουν μόνο το ένα τέταρτο των γεωργικών γαιών.
Στην Ουκρανία, οι αγρότες και μικροί παραγωγοί παράγουν το 55% της γεωργικής παραγωγής και αυτό σε μόνο το 16% της γεωργικής γης, ενώ στο Καζακστάν είναι το 73% της γεωργικής παραγωγής που παράγεται από τους αγρότες και μικρούς παραγωγούς, στο μισό έδαφος της χώρας.
Γεγονός είναι ότι οι χώρες αυτές τροφοδοτούνται από τους αγρότες και αγρότισσες τους, γεγονός που ισχύει επίσης ανά τον κόσμο.
Όπου υπάρχουν επίσημα στοιχεία, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Κολομβία και τη Βραζιλία, ή σε μελέτες που έγιναν στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική, η αγροτική γεωργία εμφανίζεται πιο αποτελεσματική από τις μεγάλες αγρο-τροφικές επιχειρήσεις.
Στην Ουκρανία, οι αγρότες και μικροί παραγωγοί παράγουν το 55% της γεωργικής παραγωγής και αυτό σε μόνο το 16% της γεωργικής γης, ενώ στο Καζακστάν είναι το 73% της γεωργικής παραγωγής που παράγεται από τους αγρότες και μικρούς παραγωγούς, στο μισό έδαφος της χώρας.
Γεγονός είναι ότι οι χώρες αυτές τροφοδοτούνται από τους αγρότες και αγρότισσες τους, γεγονός που ισχύει επίσης ανά τον κόσμο.
Όπου υπάρχουν επίσημα στοιχεία, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Κολομβία και τη Βραζιλία, ή σε μελέτες που έγιναν στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική, η αγροτική γεωργία εμφανίζεται πιο αποτελεσματική από τις μεγάλες αγρο-τροφικές επιχειρήσεις.
Σε αντίθεση με ό, τι ισχυρίζεται ο γενικός διευθυντής του FAO, εκείνοι που έχουν πραγματικά την ικανότητα να θρέψουν τον κόσμο είναι οι αγρότες και αγρότισσες του κόσμου όλου.
Η επέκταση της αγρο-τροφικής βιομηχανίας δεν έδρασε παρά μόνο για να επιδείνωσει τη φτώχεια, να καταστρέψει τη δυνατότητα μιας αξιοπρεπούς ζωής στις αγροτικές περιοχές, να αυξάνουν τη ρύπανση και την καταστροφή του περιβάλλοντος, και να επαναφέρει την μάστιγα της δουλείας, καθώς και τα πρόσφατα επεισόδια των τροφικών και κλιματικών κρίσεων.
Για τα κοινωνικά κινήματα και τους αγρότες και αγρότισσες ολόκληρου του κόσμου, είναι απαράδεκτο και ακόμη ακατανόητο το γεγονός ότι ένας Γενικός Διευθυντής του FAO προωθεί με αυτό το τρόπο τη καταστροφή της αγροτικής γεωργίας και την αύξηση της αρπαγής γης.
Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ακόμη πιο ανησυχητικοί επειδή έρχονται μετά από τρία χρόνια προσεκτικής και επίμονης δουλειάς της La Via Campesina και άλλων οργανισμών με σκοπό να επεξεργαστούν κατευθυντήριες εθελοντικές γραμμές του FAO για τη προστασία των κοινοτήτων έναντι της αρπαγής των γαιών.
Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ακόμη πιο ανησυχητικοί επειδή έρχονται μετά από τρία χρόνια προσεκτικής και επίμονης δουλειάς της La Via Campesina και άλλων οργανισμών με σκοπό να επεξεργαστούν κατευθυντήριες εθελοντικές γραμμές του FAO για τη προστασία των κοινοτήτων έναντι της αρπαγής των γαιών.
Το άρθρο έρχεται επίσης μετά την διαβεβαίωση που είχε δώσει επανειλημμένα ο Graziano da Silva, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας για την ηγεσία του FAO ότι δεσμευόταν να προωθήσει και να επικυρώσει τη σημασία της αγροτικής γεωργίας όπως και το κρίσιμο ρόλο που οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα πρέπει να διαδραματίσουν στην παραγωγή τροφίμων.
Η γλώσσα που χρησιμοποιείται από τους Graziano da Silva και Chakrabarti είναι σοκαριστική. Φράσεις όπως «να γονιμοποιηθεί ο πλανήτης με χρήματα» ή «να διευκολυνθεί η ζωή εκείνων που υποφέρουν από την πείνα» θέτουν υπό αμφισβήτηση την ικανότητα του FAO να διατηρήσει την αναγκαία αυστηρότητα και ανεξαρτησία του από τις μεγάλες αγρο-τροφικές επιχειρήσεις για να κάνει τη δουλειά του και να εκπληρώσει την εντολή του ΟΗΕ για την εξάλειψη της πείνας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των αγροτικών πληθυσμών.
Αναρωτιόμαστε τι θέλει να πει ο FAO με το «Διεθνές Έτος της οικογενειακής γεωργίας», όταν ο γενικός διευθυντής του δηλώνει ότι τα εμπόδια που επιβραδύνουν την επέκταση της γεωργικής παραγωγής είναι «το σχετικό υψηλό επίπεδο του προστατευτισμού, η έλλειψη ορθής άρδευσης, και οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις αντιοικονομικού μεγέθους».
Αυτό το όραμα και η υποδούλωση του FAO στα αιτήματα και στα συμφέροντα των άπληστων επενδυτών ναρκοθετεί το συμβιβαστικό έργο που διεξάχθηκε τα τελευταία χρόνια μεταξύ των οργανώσεων των αγροτών και του FAO.
Και αυτό εγείρει το ερώτημα γιατί ο FAO δεν έχει αναπτύξει μια πρόταση για συγκεκριμένη και αποτελεσματική δράση για την προώθηση της οικογενειακής γεωργίας ως θεμελιώδη απάντηση στην παγκόσμια επισιτιστική κρίση που εμπλουτίζει, για μια ακόμη φορά, τις διακρατικές τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Αναρωτιόμαστε πού θα πάνε οι αγροτικές οικογένειες, άν αυτά τα σχέδια μετατροπής των γαιών τους σε μέγα βιομηχανικά αγροκτήματα να γίνούν πραγματικότητα; (2)
Αναρωτιόμαστε πού θα πάνε οι αγροτικές οικογένειες, άν αυτά τα σχέδια μετατροπής των γαιών τους σε μέγα βιομηχανικά αγροκτήματα να γίνούν πραγματικότητα; (2)
Πέρα από το διακύβευμα του FAO εγκαταλείποντας την αποστολή του, εκφράζουμε επίσης τη βαθιά μας ανησυχία για τον ενεργό ρόλο που παίζει η ΕΤΑΑ για την προώθηση, και τα κέρδη που απολαμβάνει, επενδύσεων σε αρπαγές γης και της ανάληψης της γεωργίας από μεγάλες αγρο-τροφικές επιχειρήσεις. Η θέση της ΕΤΑΑ είναι ακόμα πιο επικίνδυνη σήμερα που έχει επεκτείνει την περιοχή των δραστηριοτήτων της στη Βόρεια Αφρική.
Αυτό που χρειάζονται σήμερα η γεωργία και ο πλανήτης είναι ακριβώς το αντίθετο από ό, τι προτείνουν οι Chakrabarti και Graziano da Silva.
Η ανθρωπότητα και εκείνοι που υποφέρουν από τη πείνα χρειάζονται τις αγροτικές και γεωργικές περιοχές, όπου ζει ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός, να προστατεύονται και να προάγονται -επειδή η αγροτική γεωργία είναι πιο αποτελεσματική και παραγωγική, επειδή παράγει το τουλάχιστον το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων και την πλειοψηφία των θέσεων εργασίας στις αγροτικές περιοχές, και, τέλος, επειδή ψύχει τον πλανήτη.
Η ανθρωπότητα και εκείνοι που υποφέρουν από τη πείνα χρειάζονται τις αγροτικές και γεωργικές περιοχές, όπου ζει ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός, να προστατεύονται και να προάγονται -επειδή η αγροτική γεωργία είναι πιο αποτελεσματική και παραγωγική, επειδή παράγει το τουλάχιστον το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων και την πλειοψηφία των θέσεων εργασίας στις αγροτικές περιοχές, και, τέλος, επειδή ψύχει τον πλανήτη.
Τα μέσα διαβίωσης των αγροτών, των αγροτισσών και των ιθαγενών λαών, καθώς και τα συστήματά τους για την τροφική παραγωγή, δεν μπορεί να καταστραφούν για να δημιουργηθεί μια νέα πηγή τεράστιων κερδών για μια μικρή ομάδα ελίτ.
Χρειαζόμαστε ολοκληρωμένες και αποτελεσματικές γεωργικές μεταρρυθμίσεις που θα παραδώσουν τη γη και τα εδάφη στα χέρια του αγροτικού πληθυσμού.
Η εμπορευματοποίηση και αρπαγή γης πρέπει να σταματήσουν και να αντιστραφούν. Δεν χρειαζόμαστε βιομηχανίες τροφίμων, χρειαζόμαστε μεγαλύτερο αριθμό κοινοτήτων ιθαγενών οικογενειών αγροτών που ζουν σε πλήρη αξιοπρέπεια και σεβασμό.
Οι αγρότες και αγρότισσες θρέφουν τον κόσμο, οι αγρο-τροφικές βιομηχανίες τον καταληστεύουν.
(1) http://online.wsj.com/article/SB100... Traduction non officielle ici :http://farmlandgrab.org/post/view/21019
(2) Voir, par exemple, James Cusick, "We’ll make a killing out of food crisis, Glencore trading boss Chris Mahoney boasts", The Independent, Londres, 23 août 2012,http://www.independent.co.uk/news/w... ; Tom Bawden, "Barclays makes £500m betting on food crisis", The Independent, Londres, 1 septembre 2012,http://www.independent.co.uk/news/b... ; et Peter Greste, "Rising food prices hit Nairobi slums", Al Jazeera, Doha, 6 septembre 2012, http://www.aljazeera.com/video/afri...