ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
από τον Δρ. Φιλ Μπαρτλ
μετάφραση από την Καλομοίρα Μπιμπέζα
Αφιερωμένο στον Gert Lüdeking
Σημειώσεις για τον Παρακινητή
Χρησιμοποιώντας την εκπαιδευτική διαδικασία για την οργάνωση των κοινοτήτων
Περίληψη:
Αυτή είναι μια ενότητα "πως να" για τους εργάτες της κοινότητας στο πεδίο εργασίας. Εξηγεί το νόημα και το σκοπό της οργάνωσης της κοινότητας ως μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας (πηγαίνοντας παραπέρα απο τους παραδοσιακούς εκπαιδευτικούς στόχους όπως είναι η μεταφορά δεξιοτήτων), και παρέχει κάποιες μεθόδους και τεχνικές για τη διεξαγωγή τους.
Ξεχωρίζει την οργάνωση για τη λήψη αποφάσεων και την οργάνωση για αποτελεσματική δράση (και τα δύο απαραίτητα στοιχεία στην παροχή εξουσιοδότησης) και παρουσιάζει κάποιες απο τις μεθόδους των παρακινητών και κάθε ένα απο αυτά.
Εισαγωγή:
Η εκπαίδευση για διοίκηση των κοινωνιών, όπως υποστηρίχθηκε κάπου αλλού σε αυτή τη σειρά, πηγαίνει πιο πέρα απο τους στόχους της παραδοσιακής ή ορθόδοξης εκπαίδευσης, όπως η μεταφορά δεξιοτήτων, δίνοντας πληροφορίες, αυξάνοντας την επαγρύπνηση και την ενθάρρυνση.
Μια ενδιαφέρουσα άποψη για την οικοδόμησης της ικανότητας απο τον εκπαιδευτή είναι η οργάνωση. Για τον κοινοτικό παρακινητή, αυτό σημαίνει ότι θα δημιουργήσιε νέους οργανισμούς εκεί που δεν υπήρχαν παλιότερα, και θα αναδιοργανώσει τους ήδη υπάρχοντες, κανοντάς τους πιο αποτελεσματικούς.
Αυτή η ενότητα δείχνει πως να οργανωθείς σαν μέρος της διαδιακασίας εκπαίδευσης διοίκησης, να ενδυναμώσεις τις χαμηλού εισοδήματος κοινωνίες. Περιγράφει τους στόχους της οργάνωσης, και βοηθά τον παρακινητή στο πως να οργανώσει τις ΟΒΚ (οργανισμοί με βάση στην κοινότητα) για τη λήψη αποφάσεων και για δράση.
Μέρος Α: Στόχος, Αρχές & Εννοιες
Πριν πάμε στις εξειδικευμένες τεχνικές και μεθόδους της οργάνωσης, σαν μέρος της εκπαίδευσης για διοίκηση, αφησέ μας πρώτα να κάνουμε μια ανασκόπηση του στόχου της οργάνωσης, ποιοι είναι οι στόχοι μας, και ποια η σημασία μερικών απο των λέξεων που χρησιμοποιούμε. Θα ήταν πολύτιμο αυτή τη στιγμή να κάνουμε μια ανασκόπηση των λέξεων που χρησιμοποιούμε σε αυτή τη μεθοδολογία. Κοίταξε την ενότητα, "Γλωσσάρι για τις Λέξεις Κλειδιά", λέξεις κλειδιά Μερικές λέξεις ξεχωριστές για αυτή την ενότητα παραθέτονται εδώ.
Θυμήσου τις αρχές που είναι οι παράμετροι για την δική σου οργάνωση: αυτές περιλαμβάνουν τις λέξεις, δημοκρατία, συμμετοχή, παροχή εξουσιοδότησης, ισσοροπία φύλου, συμμετοχή των περιθωριοποιημένων, διαφάνεια, εντιμότητα, αποτροπή της βιωσιμότητας των ασθενειών, αυτοπεποίθηση, συνεργασίες, αμεροληψία, εξάλειψη της φτώχειας, το καλύτερο για όλους, ανάπτυξη. Αυτές δεν είναι απαραίτητα οι ίδιες αρχές που έχουν και αυτοί με τους οποίους δουλεύεις.
Η Εννοια της "Οργάνωσης":
Στην κοινωνιολογία, μαθαίνουμε ότι η κοινωνία και οι κοινωνικοί θεσμοί είναι κάτι περισσότερο απο μια συλλογή ατόμων. Περιλαμβάνουν τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται τα άτομα αυτά μεταξύ τους. Είναι, σύνολα συστημάτων όπως το οικονομικό, οι αξίες της πολιτικής οργάνωσης, οι ιδέες, η τεχνολογία, και τα μοτίβα των συμπεριφορών (κοινωνική αλληλεπίδραση). Τα άτομα έρχονται και φεύγουν (γέννηση, θάνατος, μετανάστευση), όμως αυτοί οι θεσμοί ( όπως οι κοινωνίες) συνεχίζουν: ξεπερνούν τα μέλη τους. Το σύνολο είναι καλύτερο απο το άθροισμα των μερών του. (Δες Τί είναι η Κοινότητα;")
`Ετσι επίσης, επειδή έχεις μια ομάδα ατόμων σε ένα δωμάτιο (π.χ. εκπαιδευόμενοι), δεν σημαίνει ότι είναι αναγκαστικά οργανωμένοι. Η δουλειά σου είναι να τους οργανώσεις. Αυτό σημαίνει να τους εμφυσήσεις μια ομάδα ιδεών και προσδοκιών που τους δίνει μια κοινωνική δομή και κάποιες κοινωνικές διαδικασίες που κάνουν την οργάνωση κάτι (κοινωνικό) που ξεπερνούν τον κάθε ένα που την απαρτίζει.
Η Εννοια της "Παρακίνησης":
Μερικά άτομα υποθέουν ότι εαν πάνε σε μία κοινότητα και οργανώσουν μια ομάδα ώστε να έχει κάποιου είδους δομή ή σχήμα (π.χ.να υπάρχει πρόεδρος, ταμίας, γραμματέας και αντιπρόεδρος), και η ομάδα λέει ότι είναι έτοιμη για δράση, ότι έχουν καταφέρει να "παρακινήσουν" μια ομάδα. Οχι απαραίτητα. Η λέξη "παρακίνηση", έχει τη λέξη "κίνηση" μέσα της. Αυτό σημαίνει μετακίνηση, ή δράση. Ο παρακινητής δεν έχει παρακινήσει την ομάδα μόνο επειδή την οργάνωσε με κάποια δομή. Πρέπει να λάβει δράση πριν πει ότι παρακινήθηκε.
Η εκπαίδευση που κάνεις, για να αυξήσεις την ικανότητα των χαμηλού εισοδήματος κοινωνιών, θα πρέπει να οδηγήσει όχι μόνο στην δημιουργία κάποιων ομάδων, αλλά θα πρέπει να οδηγήσει σε οργανώσεις με βάση την κοινότητα που έχουν πιο αποτελεσματική κοινοτική δράση.
Οι Δύο Κυριότεροι Τύποι της Οργάνωσης:
Οταν οργανώνεις μια ΟΒΚ, πρέπει πρώτα να έχεις στο μυαλό σου τι σκοπό θέλεις να εξυπηρετήσει αυτή η ΟΒΚ: μέχρι που μπορεί να φτάασει.
Υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για οργάνωση:
- Οργάνωση για τη λήψη αποφάσεων: και
- Οργάνωση για δράση που θα οδηγήσει στην επίτευξη κάποιου στόχου.
Αν και κάθε οργάνωση μπορεί να κάνει και τα δύο πράγματα, και τη ληψη αποφάσεων και τη δράση, εσύ πρέπει, σαν παρακινητής, να θυμάσαι ποιός έιναι ο στόχος σου κάθε στιγμή όταν οργανώνεις μια ΟΒΚ. Οργανώνεσαι για λήψη αποφάσεων, ή οργανώνεσαι για πιο αποτελεσματική δράση;
Εαν χρειάζεσαι μια μεγάλη και γενική κοινωνική απόφαση, όπως να βάλει η κοινότητα τους πόρους της για το χτίσιμο μιας κλινικής ή την επισκευή μιας παροχής νερού, τότε πρέπει να πάρεις αποφάσεις για να οργανωθείς. Εφόσον η απόφαση είναι τόσο σημαντική για το σύνολο της κοινωνίας, η βέλτιστη οργάνωση είναι εκείνη που έχει την αυθεντική συνεισφορά όλων των μελών της κοινωνίας. Μια καθ'ολοκληρίαν δημόσια συνάντηση μπορεί να είναι κατάλληλη εδώ (αυτές οι κατευθυντήριες οδηγίες δεν μπορούν να το υπαγορεύσουν ούτε να το προκαθορίσουν: εσύ σαν ο παρακινητής που γνωρίζει καλύτερα την κοινότητα θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις τις γνώσεις σου).
Εάν οργανώσεις μια κοινοτική συνεδρία, οι άνθρωποι που θα επιλεγούν για το τραπέζι επισήμων, και εσύ σαν διαμεσολαβητής, πρέπει να είστε υπερδραστήριοι ώστε να διασφαλίσετε ότι όχι μόνο οι άντρες θα λαμβάνουν τις αποφάσεις, και να διασφαλίσετε ότι οι άνθρωποι που συχνά παραγκωνίζονται θα συμμετέχουν, οι ψυχικά και σωματικά ανάπηροι, οι θρησκευτικές και εθνικές μειωνότητες, οι φτωχοί, οι αναλφάβητοι, οι νέοι, η εύθραυστη τρίτη ηλικία, οι γλωσικές μειονότητες, οι στερούμενοι του δικαιώματος ψήφου, και πολλοί άλλοι που ίσως ασυνείδητα αγνοούνται ή παραβλέπονται.
Ο σκοπός σου είναι να διοργανώσεις έναν οργανισμό που θα διασφαλίσει ότι οι σημαντικές κοινοτικές αποφάσεις είναι συμμετοχικές και δημοκρατικές.
Σε αντίθεση, εάν αυτό που πρέπει να γίνει είναι μια κλινική ή η ψήφιση ενός νόμου που προστατεύει τους ενοικιαστές, τότε χρειάζεσαι οργάνωση για δράση. Η οργάνωση που δημιουργείς ή ενδυναμώνεις πρέπει να είναι ευαίσθητη στις επιθυμίες όλης της κοινότητας, και υπόλογη σε όλη την κοινότητα, αλλά επίσης πρέπει να είναι οργανωμένη για να είναι αποτελεσματική.
Η παραδοσιακή οργανωτική δομή (π.χ. πρόεδρος, αντιπρόεδρος, γραμματέας, ταμίας) μπορεί να είναι πιο αποδοτική για τη λήψη αποφάσεων, αλλά μπορεί να μην είναι η πιο κατάλληλη για την αποτελεσματική δράση.
Διόρθωσε τις Ερμηνείες είναι Σημαντικό:
Θυμήσου εδώ ότι υπάρχουν πολλές λέξεις που χρησιμοποιούνται επαγγελματικά και με προσοχή, έχουν απορροφηθεί επιπόλαια απο αυτούς που δεν είναι γνώστες στην ενδυνάμωση των κοινοτήτων, λέξεις που είναι δημοφιλής (δηλ. είναι "καραμέλες, ευρύτατα χρησιμοποιούμενες λέξεις") σε πολλά διεθνή πρακτορεία δωρητών που εύχονται να εστιάσουν στην κοινοτική συμμετοχή ως ένα κύριο στοιχείο της βιώσιμης ανάπτυξης, και έχουν αποσαφηνιστεί λάθος, και λάθος έχουν χρησιμοποιηθεί σε πολλά σχέδια βοήθειας της ανάπτυξης.
Πάρε χρόνο για να ξαναδείς τις λέξεις που χρησιμοποιούμε στις κοινότητες που παρέχουμε εξουσιοδότηση. Θυμήσου, για παράδειγμα ότι "κοινοτική συμμετοχή" δε σημαίνει απλά τη συνεισφορά στην κοινοτική εργασία (ή τις συμβουλές απο εξωτερικά πρακτορεία στα μέλη της κοινότητας), αλλά σημαίνει τη συμμετοχή όλης της κοινότητας στην κεντρική λήψη αποφάσεων που επιρρεάζουν την κοινότητα. Θυμήσου ότι "με βάση την κοινότητα" δεν σημαίνει τη τοποθέτηση σε μια κοινότητα, αλλά σημαίνει ότι στην ίδια την κοινότητα ανήκει (έχει την ευθύνη για) η οργάνωση και το σημείο εστίασης της δράσης της κοινότητας.
Το να γνωρίζεις τη σωστή έννοια των λέξεων που χρησιμοποιούμε είναι σημαντικό για να φτάσεις στο στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης. Η απομνημόνευση των εννοιών απο το λεξικό δεν είναι και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος: το να σκέφτεσαι τις έννοιες, να καταγράφεις τις εμπειρίες σου, και να μοιράζεσαι τις εμπειρίες και τις ιδέες σου με άλλους επαγγελματίες, είναι πιο χρήσιμο απο το να ξέρεις αυτές τις λέξεις και τα νοήματά τους, και έτσι θα καλυτερέψεις τις ικανότητές σου σαν παρακινητής και εκπαιδευτής για την κοινοτική διοίκηση.
Αυτό μόνο σκιαγραφεί την φύση της οργάνωσης μιας κοινότητας ή των οργανισμών. Σε ενθαρρύνουμε να σκεφτείς περισσότερο γι'αυτά καθώς παρακινείς και εκπαιδεύεις. Επίσης μοιράσου τις ιδέες σου και τις εμπειρίες σου με άλλους παρακινητές στις συναντήσεις σας. Τώρα ας δούμε κάποιες πιθανές μεθόδους που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να πετύχεις την οργάνωση.
Μέρος Β: Μέθοδοι για Οργάνωση:
Το να τις αφήσεις μόνες τους, τις κοινότητες χαμηλού εισοδήματος δεν σημαίνει ότι θα οργανωθούν και απο μόνες τους. Μερικοί λανθασμένα πιστεύουν ότι η κοινοτική συμμετοχή είναι αυτόματη αρκεί μόνο να πεις ότι θα υπάρχει κοινοτική συμμετοχή. Οχι. Πρέπει να υπάρχει μία ώθηση στην κοινότητα, και εσύ, ο παρακινητής/εκπαιδευτής, είσαι υπεύθυνος για να δώσεις αυτή την ώθηση. Αυτή πολλές φορές ονομάζεται κοινωνική κινητοποίηση ή διέγερση: και τα δύο υπονοούν την ενθάρρυνση και την έναρξη της δράσης απο την κοινότητα.
Μην σκεφτείς, όπως πολλοί λανθασμένα υποθέτουν, ότι το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να εμφανιστείς σε μία κοινότητα και να δώσεις διαταγές για το πως θα πρέπει να στηριχθεί η οργάνωση. Η άδεια συμμετοχής δεν διασφαλίζει ότι θα υπάρχει και κοινοτική συμμετοχή. Εστω και αν επιβάλλεις τον τρόπο λειτουργίας μιας οργάνωσης αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια δημιουργία κάποιας δομής, αλλά δεν θα είναι βιώσιμη: δεν θα έχει γίνει "κτήμα" της κοινότητας: σύντομα θα διαλυθεί απο μόνη της.
Πώς, λοιπόν, θα κάνεις πράξη την οργάνωση και την παρακίνηση; Πολλές απο τις ικανότητες που χρειάζεσαι έχουν ήδη καλυφθεί στις άλλες ενότητες αυτής της σειράς (ειδικά ο προβληματισμός και άλλα παραρτήματα στα φυλλάδια των παρακινητών). Το πως θα το πετύχεις διαφέρει μεταξύ της οργάνωσης για τη λήψη αποφάσεων και της οργάνωσης για δράση.
Η βασική αρχή της οργάνωσης, όπως και της υπόλοιπης εκπαιδευσής σου, είναι ότι θα πρέπει να είναι συμμετοχική. Σαν εκπαιδευτής διοίκησης, είσαι ένας διευκολυντής, όχι ένας λέκτορας. Οι εκπαιδευόμενοι που συμμετέχουν θα πρέπει να είναι ένα ενεργό κομμάτι της διαδικασίας για οργάνωση. Η δουλειά σου είναι να διευκολύνεις και να ενεργοποιείς, όχι να επιβάλλεις ή να κάνεις κήρυγμα.
Πάρε σαν παράδειγμα τον μεγάλο κλασικό εκπαιδευτή, τον Σωκράτη. Δεν έλεγε στους ανθρώπους πως είναι κάτι ή πως ήταν. Τους προκαλούσε να σκεφτούν απο μόνοι τους κάνοντας τους ερωτήσεις. Δεν ήταν τυχαίες ή άσχετες ερωτήσεις. Παρακινούσαν και καθοδηγούσαν. Οδηγούσε τους ακροατές του να σκεφτούν, τόσο πολύ μάλιστα, που η τότε ηγεσία να νιώθει απειλούμενη απο αυτόν και τις ερωτήσεις του.
Μην πας τόσο μακριά όσο ο Σωκράτης, εκείνες οι ερωτήσεις οδηγούσαν σε ιδέες που η τότε ηγεσία φοβόταν ότι υποκινούσε εξέγερση, και γι'αυτό πρότειναν τον θανατό του. Πάρε απο τον Σωκράτη, όμως, την ιδέα ότι μπορείς να έχεις ανοικτόμυαλους ανθρώπους με το να τους κάνεις τις κατάλληλες ερωτήσεις και όχι με το να τους επιβάλλεις ιδέες.
Οταν κάνεις ερωτήσεις, προσκαλείς και ενθαρρύνεις τον εκπαιδεύομενο να ανταποκριθεί. Αυτή η ανταπόκριση σημαίνει περισσότερη συμμετοχή και περισσότερη ανάμιξη απο τον συμμετέχοντα. Η μάθηση μέσω της πράξης είναι πιο αποτελεσματική απο την μάθηση μέσω της ακοής. `Οσο περισσότερο συμμετέχουν οι εκπαιδευόμενοι, τόσο πιο εύκολο γίνεται γι'αυτούς να συμμετέχουν.
Μην επιβάλλεις τις λύσεις στους εκπαιδευόμενούς σου, απόσπασε τις λύσεις απο τους συμμετέχοντες.
Οργάνωση για τη Λήψη Αποφάσεων:
Το κομμάτι της εκπαίδευσης για τη διοίκηση της κοινότητας που λέγεται οργάνωση για τη λήψη αποφάσεων είναι παρόμοιο με την ορθόδοξη κοινωνική κίνηση ή την οργάνωση για ανάπτυξη της κοινότητας. Η δουλειά σου είναι να δημιουργήσεις μια ΟΒΚ (οργάνωση με βάση την κοινότητα) που θα αντανακλά πιο σωστά και θα καθορίζει τις ευχές και τις σοβαρές αποφάσεις του συνόλου της κοινότητας. Εάν μια ΟΒΚ υπάρχει ήδη, η δουλειά σου είναι να βελτιώσεις την αποτελεσματικότητά της ειδικά στο να αντανακλά τις αποφάσεις του συνόλου της κοινότητας. Ο στόχος σου είναι να την κάνεις να είναι όσο πιο συμμετοχική, συμπεριλαμβάνουσα και δημοκρατική γίνεται.
Το σημείο εκκίνησής σου θα πρέπει να είναι μια ανοικτή συνάντηση με όλα τα μέλη της κοινότητας. Μπορεί να υπάρχει μια τάση να εμφανιστούν και να κυριαρχήσουν οι μορφωμένοι, οι άντρες και οι αρχηγοί. Οι προτεραιότητές τους μπορεί να διαφέρουν από αυτές των άλλων ομάδων και κατηγοριών της κοινότητας, έτσι είναι σημαντικό αυτοί οι άλλοι να παραστούν στην συνάντηση, και να δουν ότι δίνεις σημασία στα λόγια τους. (Δες το κείμενο Οργάνωση για Ενότητα." ) Πρέπει να ξεκαθαρίσετε ότι περιμένετε από αυτούς τους άλλους να είναι παρόντες στις συναντήσεις όλης της κοινότητας.
Για κατευθυντήριες γραμμές στο πως να πετύχεται μια απόφαση της κοινότητας για τη λύση του πρωταρχικού της προβλήματος, δες την ενότητα "Προβληματισμοί" . Σιγουρέψου ότι έχεις εξηγήσει προσεκτικά τους βασικούς κανόνες προβληματισμού σε όσους παρεβρίσκονται, και τον κανόνα ότι δεν σχολιάζουμε τις προτάσεις οποιουδήποτε προσώπου. Μην τελειώσεις όταν (1) έχει βρεθεί το πρωταρχικό πρόβλημα: συνέχισε με την ολοκλήρωση της συνεδρίας του προβληματιμού, ψάχνοντας (2) λύσεις για το πρόβλημα της κοινότητας σαν πρωταρχικό στόχο, (3) παράγοντας πιο συγκεκριμένους στόχους απο τον προταρχικό στόχο, (4) αναγνωρίζοντας τις πηγές και τους προσδιορισμούς, και (5) δημιουργώντας πολλές εναλλακτικές στρατηγικές και διαλέγοντας μια απο αυτές.
Αυτές οι κυρίαρχες αποφάσεις θα είναι το πλαίσιο για τα άλλα είδη οργάνωσης που θα κάνεις αργότερα, οργάνωση για δράση, όπου οι λεπτομέρειες και τα πλάνα του σχεδίο με βάση την κοινότητα θα καθαριστεί.
Πρέπει να αποφύγεις να πεις στους συμμετέχοντες τι να διαλέξουν, τι να κάνουν ή τι να σκεφτούν.
Κάνε ερωτήσεις.
Ενδυναμωσέ τους μέσω της πρόκλησης.
Ενδυναμωσέ τους μέσω της πρόκλησης.
Το να κάνεις μια ερώτηση μπορεί να είναι πολύ αθώο, χωρίς να περιλαμβάνει δράση, ειδικά εάν τίθεται με έναν όχι απειλητικό τρόπο, αλλά με ένα φιλικό και ευγενικό τόνο στη φωνή. Κρυμμένο κάτω απο του βελούδινο περίβλημμα παρ'όλα αυτά, βρίσκεται ένα πανίσχυρο εργαλείο της κοινωνικής αλλαγής για την οργάνωση των κοινοτήτων για την παροχή εξουσιοδότησης και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ετσι προωθείς τη σκέψη, την ανάλυση και τη συμμετοχή, ειδικά εάν είναι μέρος ενός σετ ερωτήσεων που καθοδηγούν την ομάδα προς την οργάνωσή της, και αυτό γίνεται μέσα στα όρια των αρχών που αναφέρθηκαν στο πρώτο μέρος αυτής της ενότητας.
"Τί χρειαζόμαστε;" "Γιατί να το κάνουμε αυτό;" "Ποίος είναι ο στόχος μας;" "Πώς θα μας βοηθήσει αυτό να φτάσουμε το στόχο μας;" "Τί εναλλακτικές υπάρχουν;" Αυτές είναι μερικές ερωτήσεις που μπορείς να κάνεις που θα εκμαιεύσουν τις λύσεις απο τους συμμετέχοντες. Κάθε μία μόνη της δεν είναι απειλητική, και ενθαρρύνει τους συμμετέχοντες να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Πρέπει να είσαι πλήρως ενήμερος του στόχου σου, και γνώστης των αδυναμιών αρκετών παραδοσιακών απαντήσεων, έτσι ώστε να αναπτύξεις την ικανότητά σου στην υποβολή ερωτήσεων, με μια λογική σειρά ώστε να οδηγήσεις τους συμμετέχοντες να αντικρύσουν την πραγματικότητα και να δημιουργήσουν λύσεις για τα προβλήματα της κοινότητας. Αν τα λάβεις όλα αυτά υπόψη σου, οι ερωτήσεις σου θα είναι πιο αποτελεσματικές στο σύνολο τους απο το να τεθούν μεμονομένα.
Μη δέχεσαι παθητικά την πρώτη απάντηση. Με σεβασμό, προκάλεσε την κάθε απάντηση: "Είναι αυτός ο καλύτερος τρόπος;" "Υπάρχουν άλλοι τρόποι;" Ποτέ μη δεχθείς ότι οι απαντήσεις "Έτσι κάναμε πάντοτε τα πράγματα" ή "Αυτός είναι ο σωστός τρόπος να γίνουν τα πράγματα," καλύπτουν την ερώτηση, "Αυτός είναι ο σωστός τρόπος, για την κοινότητα, τη δεδομένη στιγμή, για το δεδομένο σκοπό;" Χωρίς να κριτικάρεις όλες τις παραδόσεις, οι ερωτήσεις σου θα πρέπει να προκαλούν τους συμμετέχοντες να αναλύσουν την κατάσταση, και να βρούν την πιο κατάλληλη λύση, έστω και αν δεν είναι η πιο ορθόδοξη. Αυτό ενδυναμώνει, δίνει εξουσία, και αυξάνει την ικανότητα για οργάνωση.
Ενδομεταξύ, πρέπει πάντα να έχεις στο νου ότι οι αρχές με τις οποιές τους καθοδηγείς περιλαμβάνουν την ανεκτικότητα για τις μειονότητες και τους ευάλωτους, το σεβασμό για τα αδύναμα μέλη της κοινότητας, τη δημοκρατία (δύναμη στο λαό), την ειλικρίνεια, τη διαφάνεια και τη συμμετοχή στη διαδικασία της λήψης των αποφάσεων. Το πως διευθετείς τις ερωτήσεις σου, θα πρέπει να οδηγήσουν την ομάδα να έρθει αντιμέτωπη με αυτές τις αρχές και κάθε φορά θα πρέπει να υπενθυμίζεις στους συμμετέχοντες ότι στοχεύουν προς το σκοπό τους και τους αντικειμενικούς στόχους τους μέσα στο πλαίσιο αυτών των αρχών.
Ενώ στην αρχή η υποκριτική αφοσίωση μπορεί να είναι υπέρ της "δημοκρατίας" για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι αυτόματα θα υποθέσουν ότι η "δημοκρατία" απαραίτητα εμπεριέχει τη δυτική έννοια της δημοκρατίας, και τους θεσμούς της όπως η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, οι εκλογές, η ψηφοφορία, τα κόμματα, και η βουλή.
Μην δεχθείς αυτές τις υποθέσεις καθώς οργανώνεις την κοινότητα για τη λήψη αποφάσεων, και μην επιτρέψεις και στους εκπαιδευόμενούς σου να κάνουν τέτοιες υποθέσεις. Ενθάρρυνε την καινοτόμο σκέψη απο τους εκπαιδευόμενους, και μια προθυμία για τη δημιουργία νέων και ανορθόδοξων δομών και διαδικασιών.
Μια ακόμη σημαντική απόφαση που πρέπει να πάρει ολόκληρη η κοινότητα, όπως και την επιλογή της λύσης του πρωταρχικού προβλήματος, είναι η επιλογή των μελών που θα απαρτίζουν την επιτροπή ΟΒΚ.
Οργανώνοντας μια Εκτελεστική Επιτροπή
Σε κάποιο σημείο θα γίνει απαραίτητο για την κοινότητα στο συνολό της να δημιουργήσει μια εκτελεστική επιτροπή γιανά διεκπεραιώνει τις ευχές της κοινότητας. Οι σημαντικές και σύντομες ερωτήσεις θα πρέπει να απαντόνται στις συναντήσεις ολόκληρης της κοινότητας. Οι πιο λεπτομερείς και μακροσκελής ερωτήσεις καταναλώνουν πολύ απο το χρόνο ολόκληρης της κοινότητας, και μπορούν πιο εύκολα να καλυφθούν απο την εκτελεστική επιτροπή, έτσι όσο η κοινότητα στο συνολό της ελένχει την επιτροπή, ότι η επιτροπή παραμένει σε συνεργασία μαζί της, και είναι ευαίσθητη στις επιθυμίες της κοινότητας, και ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται υπο διαφανείς διαδικασίες.
Η εκτελεστική επιτροπή βρίσκεται ανάμεσα σε κάτι που οργανώνεται για τη λήψη αποφάσεων και κάτι που οργανώνεται για να έχει αποτελεσματική δράση, και έτσι υπάρχει επικάλυψη στις λειτουργίες της. Είναι μία γέφυρα μεταξύ της κοινότητας (οργανωμένη για τη λήψη αποφάσεων) και του έργου της κοινότητας (οργανωμένη για δράση). Η λέξη "εκτελεστική" εδώ έχει την έννοια της διοίκησης. Προέρχεται απο το το νοήμα της λέξης "εκτέλεση" σαν, " το να κάνεις κάτι" και όχι σαν "θανατώνεις κάποιον". Η εκτελεστική επιτροπή είναι η επιτροπή διοίκησης που εκτελεί εκ μέρους του συνόλου της κοινότητας.
Η δουλειά σου είναι να ενθαρρύνεις την κοινότητα να σχηματίσει την εκτελεστική επιτροπή με τέτοιο τρόπο ώστε η εκτελεστική επιτροπή να βλέπει τον εαυτό της να υπόκεινται και να δουλεύει για την κοινότητα, όχι η κοινότητα να δουλεύει για την επιτροπή. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να θέτεις ερωτήσεις στις εκπαιδευτικές συνεδρίες για το πως θα πρεπει να γίνει αυτό.
Εδώ έχεις δύο ανησυχίες: (1) πως θα είναι η διαδικασία επιλογής, και (2) ποιος θα πρέπει να επιλεγεί για να είναι μελος της εκτελεστικής επιτροπής.
Στις μικρές, αγροτικές και υποανάπτυκτες κοινωνίες είναι φανερό ότι η τυπική διαδικασία όπως είναι οι εκλογές, με εκλογικά φυλλάδια, είναι πολύ ακριβή και δεν είναι απαραίτητη. Στις αστικές κοινωνίες, σε αντίθεση, όπου υπάρχει περισσότερη ανομοιογένεια, λιγότερη κοινωνική σύμπνοια, και περισσότερη αστική αποξένωση, μια τέτοια προσέγγιση γίνεται πιο επιτακτική. Εδώ η γνώση σου για την κοινότητα, οι ικανότητές σου στην εφαρμοσμένη κοινωνιολογία, αποκτούν σημασία.
Πρέπει να προσπαθήσεις να ενθαρρύνεις τη διαδικασία επιλογής που όλοι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται, που είναι διαφανής, και θα είναι αποδεκτή απο τους συμμετέχοντες. Οι διαδικασίες που μοιάζουν ή απορρέουν απο τις παραδοσιακές διαδικασίες, όπως οι επιλογή του αρχηγού της φυλής (όπου κάτι τέτοι γινόταν και δεν ακολουθούσε τους κανόνες της κληρονομιάς) είναι πιθανό να έχουν μεγαλύτερη επιτυχία.
Εάν, κάποιο χρονικό διάστημα αφού έχει σχηματιστεί η εκτελεστική επιτροπή υπάρχουν παράπονα για την επιτροπή (συνήθως για ακατάλληλη διαχείρηση των πόρων, ή γιατί ενεργούν χωρίς τη συγκατάθεση ολόκληρης της κοινότητας) τα δυσαρεστημένα μέλη της κοινότητας θα σε πλησιάσουν και θα σου παραπονεθούν για την επιτροπή. Πρέπει να είσαι σε θέση να τους πεις ότι, "Εσύ και όλη η κοινότητα διαλέξατε τη δική σας εκτελεστική επιτροπή, έτσι η ευθύνη είναι δική σας, και όχι δική μου, του διαμεσολαβητή."
Η επιλογή των μελών της επιτροπής μπορεί να μην είναι λάθος δικό σου σαν διαμεσολαβητής, αλλά θα πρέπει να ξαναεξετάζεις προσεκτικά την επιλογή των διαδικασιών, για να δεις άν είναι διαφανής, σοφές και δίκαιές. Αυτή δεν είναι μια χαμένη έρευνα ακόμη και αν μετά εμφανιστούν παράπονα γιατί μπορεί να βρεθείς στη θέση να συγκαλέσεις ένα νέο συμβούλειο της κοινότητας, και να δημιουργήσεις μια νέα εκτελεστική επιτροπή.
Η δεύτερη ανησυχία σου είναι η επιλογή των μελών της επιτροπής. Εδώ, ξανά, δεν θα υπαγορεύσεις ποίος θα επιλεγεί, αλλά θα χρησιμοποιήσεις τη μέθοδο των ερωτήσεων και θα κάνεις τους εκπαιδευόμενούς σου να συμμετέχουν. Οι ερωτήσεις θα πρέπει να γίνονται με έναν ευγενικό τρόπο, να προκαλούν υποθέσεις σχετικά με το ποιος πρέπει να επιλεγεί.
Στην αρχή, ίσως, τα μέλη της κοινότητας να επιθυμούν να διαλέξουν μορφωμένα μέλη για την επιτροπή, επειδή απλώς είναι μορφωμένα. Ενημερωσέ τους ότι ένα τέτοιο κριτήριο είναι υποθετικό και αβάσιμο. Τί είδους ανθρώπους θέλουν να επιλέξουν; Θέλουν ανθρώπους που να μπορούν να τους εμπιστευτούν, που είναι ενεργά μέλη και πιστοί στην κοινότητα, και που θα επικοινωνούν με σαφήνεια και με όλες τις λεπτομέρειες για τις δράσιες της επιτροπής.
Πολλά μορφωμένα μέλη της κοινότητας είναι δάσκαλοι απο άλλες περιοχές που μπορεί να μην είναι και τόσο πιστοί στην κοινότητα, και να είναι πολύ πιθανό να εξαφανιστούν, επεξερώντας τους πόρους της κοινότητας. Θα πρέπει να το σκεφτούν αυτό. Μια μεγάλη, αξιοσέβαστη γιαγιά της κοινότητας, γνωστή σε όλους, που ποτέ δεν πήγε σχολείο, μπορεί να είναι πιο κατάλληλη. "Αλλά δεν ξέρει να γράφει και να διαβάζει", θα πούν οι συμμετέχοντες. "Και λοιπόν;" θα απαντήσεις. Τα εγγόνια της ξέρουν να διαβάζουν και θα της μεταφράσουν τα απαραίτητα έγγραφα, και θα το κάνουν αυτό την ώρα του βραδινού όπου όλοι μαζεύονται στο τραπέζι, και θα αυξηθεί η επικοινωνία για τα θέματα ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας (συμπεριλαμβανομένων αυτών που που λέγονται απο τον κουτσουμπόλη έως τα παιδιά του σχολείου). Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για την επιλογή του ταμία.
Αρκετοί θα είναι αυτοί που θα θελήσουν ένα πόστο στην εκτελεστική επιτροπή απλά γιατι έχουν την επιθυμία για το προσωπικό κέρδος, το πρεστιζ και τη δημοτικότητα που συνοδεύουν έναν τίτλο. Μπορεί ακόμα και να κάνουν διαφημιστικές προσπάθειες για να επιλεγούν. Θα πρέπει να είσαι σε θέση να αναγνωρίσεις αυτά τα κίνητρα και να οδηγήσεις τα μέλη της κοινότητας προς τους ανθρώπους που τα κινητρά τους είναι ο αλτρουϊσμός και η πίστη στην κοινότητα. Χωρίς να κατηγορήσεις κάποιον δημόσια, θα πρέπει να επισημάνεις στην κοινότητα αυτό το σημείο κατα τη διαδικασία επιλογής των μελών της επιτροπής.
Αντίθετα, κάποια μέλη της κοινότητας μπορεί να επιθυμούν να επιλέξουν τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής με βάση τη θέση τους, σκεφτόμενοι ότι θα φέρουν πρεστίζ και φήμη στην κοινότητα, ενώ αυτα τα μέλη μπορεί να μην είναι τόσο παρακινημένοι για να συμμετέχουν στην λειτουργία της κοινότητας. Ή μπορεί απλά να είναι πολύ αποασχολημένοι. Εχε σε επαγρύπνηση τα μέλη της κοινότητας για τέτοια θέματα όταν επιλέγουν μέλη για την επιτροπή.
Ενώ δεν πρέπει να υποδείξεις στα μέλη της κοινότητας ποιον πρέπει να διαλέξουν, ενημερωσέ τους γι'αυτά τα θέματα και ζητησέ τους να αποφασίσουν ρητά τα κριτηρίων που θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν στην επιλογή του κάθε μέλους της εκτελεστικής επιτροπής.
Σημείωσε ότι η εκτελεστική επιτροπή δεν χρειάζεται να λέγεται "Εκτελεστική Επιτροπή". Σε μερικά μέρη ονομάζεται ΚΕΕ (Κοινοτική Εκτελεστική Επιτροπή), ενώ σε άλλα ονομάζεται "Αναπτυξιακή Επιτροπή". Δεν χρειάζεται καν να ονομάζεται επιτροπή. Μπορεί να έχει οποιοδήποτε όνομα επιλέξει η επιτροπή και η κοινότητα. Το ονομά της μπορεί να περιλαμβάνει το όνομα της κοινότητας, και άλλες λέξεις σχετικές με την κοινότητα. Ενθάρρυνε και προκάλεσε την κοινότητα να διαλέξει το όνομα που θέλει: μην τους υπαγορεύεις ποιο πρέπει να είναι το όνομα.
Οργάνωση για Αποτελεσματική Δράση:
Οταν δουλεύεις με την κοινότητα στο σχεδιασμό και την εκτέλεση του κοινοτικού έργου, θα δουλεύεις πιο συχνά με την εκτελεστική επιτροπή. Θα διαμορφώσεις έτσι τις εκπαιδευτικές συνεδρίες σαν εκπαίδευση για διοίκηση για την εκτελεστική επιτροπή. Αυτές θα είναι μικρότερες σε διάρκεια και πιο καθορισμένες σε σχέση με τις μεγάλες σε διάρκεια συναντήσεις της κοινότητας για τη λήψη σοβαρών αποφάσεων που αφορούν τις προτεραιότητες και την επιλογή των μελών της εκτελεστικής.
Εξήγησε στους εκπαιδευόμενούς σου (συμμετέχοντες) ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ της οργάνωσης για τη λήψη αποφάσεων και την οργάνωησ για αποτελεσματική δράση. Εξηγησέ τους ότι δεν θα πρέπει να κάνουν υποθέσεις, και δεν θα πρέπει να διαμορφώνουν την ΟΒΚ με βάση την παράδοση ή το πως έχει διαμορφωθεί κάπου αλλού. Έχουν την ελευθερία να είναι δημιουργικοί και πρωτότυποι: αλλά θα πρέπει να έχουν σαν στόχο την πιο αποτελεσματική οργάνωση (όχι την πιο ορθόδοξη).
Εξήγησε τους επίσης ότι η δουλειά της εκτελεστικής επιτροπής είναι να πέρνει αποφάσεις που αντανακλούν τις επιθυμίες του συνόλου της κοινότητας, να συνεισφέρουν στη διαφάνεια, και να συγκαλούν τις συναντήσεις της κοινότητας όταν πρέπει να πάρουν μια σημαντική απόφαση. Θα πρέπει επίσης να σχηματιστεί μια επιτροπή της οποίας το έργο θα είναι να διεξάγει τις απαραίτητες ενέργειες. Αυτό δεν είναι το ίδιο με την εκτελεστική επιτροπή, αν και μπορεί να υπάρχει μια αλληλοκάλυψη μεταξύ τους. Η επιτροπή έργου πρέπει να οργανωθεί για να έχει αποτελεσματικότητα στο να ολοκληρωθεί το έργο σύμφωνα με τις εκφρασμένες επιθυμίες της κοινότητας.
Οπως και η επιτροπή λήψης αποφάσεων, έτσι και η εκτελεστική επιτροπή μπορεί να οργανωθεί με τον παραδοσιακό τρόπο (π.χ. πρόεδρος, αντιπρόεδρος, γραμματέας, ταμίας, μέλη). Αυτό δεν χρειάζεται να γίνει αν κάποια άλλη δομή καθοριστεί απο την κοινότητα σαν πιο ταιριαστή. Η δομή μπορεί να μην ταιριάζει στην επιτροπή έργου.
Οταν οργανώνεσαι για την επιτροπή έργου, οργανώνεσαι για δράση (Δες την ενότητα Σχεδιασμός Κοινοτικού Εργου). Η επιτροπή Βασιζόμενη στα αποτελέσματα της συνεδρίας προβληματισμού του συνόλου των στόχων, θα αναθεωρήσει τους πιθανούς και τις απτους πόρους, θα καθορίσει τους περιορισμούς, θα δημιουργήσει στρατηγικές, θα διαλέξει την καλύτερη, και θα δουλέψει τις λεπτομέρειες για την οργάνωση, τον προγραμματισμό, την κλιμακωση των εργασιών και τον προϋπολογισμό για την μετατροπή των εισρροών (πόροι) σε εκρροές (αντικειμενικούς στόχους). Η οργανική διάρθρωση είναι η επιτροπή έργου, που δίνει αναφορά στην εκτελεστική επιτροπή που δίνει αναφορά στην κοινότητα.
Ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να οργανωθεί η επιτροπή έργου διαφέρει απο έργο σε έργο, απο αντικειμενικό σκοπό σε αντικειμενικό σκοπό. Δεν οργανώνεται ούτε διαρθρώνεται με τον ίδιο τρόπο που γίνεται η προετοιμασία της λειτουργίας της ύδρευσης ούτε με τον τρόπο που αλλάζουν οι νόμοι που προστατεύουν τα δικαιώματα του ενοικιαστή.
Εδώ θα πρέπει να έχεις σαν κεντρικό οδηγό την τρίτη ερώτηση απο τις τέσσερις ερωτήσεις κλειδιά της ενότητας εκπαίδευση για διοίκηση. "Πώς χρησιμοποιούμε αυτό που έχουμε για να πετύχουμε αυτό που θέλουμε;" (Δες Εκπαίδευση Διοίκησης της Κοινότητας). Αυτό το "Πώς" είναι μια μεγάλη ερώτηση: η απάντησή της περιλαμβάνει, τη στρατηγική, την οργανωτική διάρθρωση, τον προϋπολογισμό, την κλιμάκωση, την επίβλεψη, την εφαρμογή και πολλές άλλες λεπτομέρειες του έργου.
Η ευθύνη της εκτελεστικής επιτροπής είναι η οργανωτική διάρθρωση, η σύνθεση και η δομή της επιτροπής έργου, με την περιγραφή του κάθε πόστου και τα αναγνωρισμένα καθήκοντα για κάθε μέλος. Η δουλειά σου σαν διαμεσολαβητής και εκπαιδευτής είναι να ενθαρρύνεις και να βοηθάς την εκτελεστική επιτροπή στην στήριξη της επιτροπής έργου.
Μην θεωρήσεις ότι η δουλειά σου σαν εκπαιδευτής/οργανωτής τελείωσε μόλις η εκτελεστική επιτροπή λειτουργήσει και το έργο ξεκινήσει. Μέρος της δουλειά σου σαν επιβλέπον παρατηρητής, είναι η παρακολούθηση της λειτουργίας της εκτελεστικής επιτροπής διασφαλίζοντας ότι οι εισροές άπο όλη την κοινότητα είναι συχνές και όποτε είναι απαραίτητο, και η παρακολούθηση της λειτουργίας της επιτροπής έργου, διασφαλίζοντας ότι θα φέρουν την εργασία εις πέρας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Είναι πολύ πιθανό μετά απο αυτό να χρειαστεί μια επανορθωτική εκπαίδευση. Πρέπει να μάθεις πότε θα πρέπει να επέμβεις και να συγκαλέσεις περισσότερες συνεδρίες εκπαίδευσης για (1) την κοινότητα στο συνολό της, (2) την εκτελεστική επιτροπή της ΟΚΒ, και/ή (3) την οργάνωση της δράσης ή του έργου.
Συμπέρασμα:
Η δουλειά σου είναι να χρησιμοποιήσεις την εκπαίδευση για διοίκηση σαν μέσω για οργάνωση και αναδιοργάνωση των κοινοτήτων ώστε να λάβουν αποφάσεις και να δράσουν αποτελεσματικά. Αυτό το πετυχαίνεις με τη χρήση των μεθόδων εκπαίδευσης: διευκολυντική και συμμετοχική, και όχι με την υπαγόρευση του τρόπου που θα γίνει.
Με το να θέτεις ερωτήσεις και να προκαλείς τις αποφάσεις της ομάδας που βασίζονται στην παράδοση και τις παρορμητικές υποθέσεις, αυξάνεις την ικανότητα για αποτελεσματικότητα των οργανισμών που δημιουργείς. Δίνεις το δικαίωμα της εξουσιας στην κοινότητα μέσω της ενδυνάμωσης, μέσω της αύξησης της ικανότητας να λάβει αποφάσεις και να πράξει όταν αυτή είναι έτοιμη.
ΠΗΓΗ http://cec.vcn.bc.ca/mpfc/modules/mnt-orgg.htm
